ΒΙΒΛΙΟ: ΑΝΕΒΑ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ ΝΑ ΤΟ ΦΩΝΑΞΕΙΣ

 

Go Tell it on the Mountain, Ανέβα στο βουνό να το φωνάξει ο τίτλος που κοσμεί το πρώτο βιβλίο του James Baldwin.

 Το Ανέβα στο βουνό να το φωνάξεις, είναι από τα βιβλία που σε μυούν στον απέραντο κόσμο του James, ενός κόσμου μακρινού που οφείλεις να αφήσεις ελεύθερες τις αισθήσεις σου, ώστε να ταξιδέψεις σε μια διαδρομή που θα σε μεταφέρει στις ιστορίες του. Τις ιστορίες αυτές θα τις παρακολουθήσεις ως θεατής ή καλύτερα ως συνοδοιπόρος στο έργο της ζωής του. Αν έχεις διαβάσει εργογραφία του, τότε σε αυτό το βιβλίο θα  είναι πιο εύκολο να έρθεις κοντά του, δίπλα του και να περπατήσετε μαζί στο Χάρλεμ της Αμερικής και στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 30΄. Ο Baldwin έγραφε πάντα βιωματικά χαρακτηρίζοντας μια ολόκληρη εποχή, την εποχή του. Όμως ο ευφυής τρόπος αφήγησης του δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο, τουλάχιστον έτσι ένιωσα προσωπικά. 

Ένιωσα σαν το παιδί στο παραμύθι που φώναζε μέσα στο πλήθος: « ο Βασιλιάς είναι γυμνός, ο Βασιλιάς είναι γυμνός»!

    Θα μπορούσε ένα άτομο να ανέβει στο βουνό να φωνάξει όλο το πόνο του, όλα τα προβλήματα του, τα οποία του καταβροχθίζουν τη ψυχή ώστε να καταφέρει να λυτρωθεί από τις αλυσίδες που του στερούν την ελευθερία του; Όλους αυτούς τους κρίκους που τον δένουν λόγω οικογενειακής κατάστασης, θρησκείας αλλά και χρώματος, ενάντια στην αδικία και στη μισαλλοδοξία; Αναρωτιέμαι, παρόλο που ο  τίτλος του βιβλίου είναι μεν προφητικός αλλά παρμένος δε από ένα gospel τραγούδι της εποχής, τραγούδι που χρησιμοποιούσαν στις Χριστιανικές τους εκκλησίες οι βαφτιστές  Αφροαμερικανοί της εποχης. 

    Είναι ένας τίτλος που εντυπωσιάζει κάθε αναγνώστη λόγω κραυγής και δεν είναι τυχαίο ότι ο Baldwin έκανε δέκα χρόνια για να το ολοκληρώσει και να το δώσει για δημοσίευση. Δέκα ολόκληρα χρόνια το επεξεργαζόταν το βιβλίο καθώς η ανήσυχη φωνή που τον προβλημάτιζε ήθελε να εκφράσει όλα αυτά που βίωσε, αντίκρισε, γεύτηκε, φοβήθηκε, ερωτεύτηκε και αγανάκτησε. Η φωνή του είναι σαν μελωδικό μουσικό όργανο που θα σε αγκαλιάσει ο ήχος του τη στιγμή που δεν το περιμένεις. Ο ήχος δένεται με τη μουσική και χωρίς περιττές λέξεις σου δείχνει την πραγματικότητα, δεν στην λέει, σου τη δείχνει με αξιοζήλευτο αφηγηματικό τρόπο. Η οξυδέρκεια του αναγνώστη θα δώσει έμφαση στην πολυεπίπεδη ιστορία ενηλικίωσης που εσωκλείεται στις σελίδες.

    Η ιστορία ξεκινά με μια οικογένεια που προετοιμάζει το χαρισματικό γιος της να γίνει ιεροκήρυκας. Τον Τζον Γκράιμς. Ο Τζον την ημέρα τον γενεθλίων του θα ζήσει μέσα στον χώρο της εκκλησίας και συγκεκριμένα στο Αλώνι, στο βωμό μπροστά από την Αγία Τράπεζα μια κρίση, τόσο σωματική όσο και ψυχική, ένα παραλήρημα θα ήταν πιο σωστά να σημειωθεί. Προσοχή οι σελίδες αυτές περιγράφουν εν συντομία με ανατριχιαστικό τρόπο το πώς νιώθει ένας νέος μαύρος σε μια χώρα που οι λευκοί κυριαρχούν με κάθε τίμημα όπως είναι γνωστό, παρόλο που έχουν κοινή θρησκεία. Η εσωτερική σύγκρουση που βιώνει ανάμεσα στα θρησκευτικά πιστεύω του και στα εγκόσμια που οφείλει να αφήσει, δηλαδή την αμαρτία, θα τον οδηγήσει στο χωμάτινο μονοπάτι που έχει χαραχθεί γι ΄ αυτόν; Υπάρχει ο υλικός κόσμος, η απόλαυση και στην απέναντι άκρη ο δρόμος του Θεού, ο αγνός, ο καλός και ο τίμιος. 

    Η κρίση αυτή έρχεται ομαλά, λόγω του ότι έχει προηγηθεί μια ανάδρομη αφήγηση του Baldwin ώστε να μπορέσει ο αναγνώστης του να καταλάβει τους χαρακτήρες που καθορίζουν την πλοκή, την συγκλονιστική εποχή του, την έντονη θρησκευτική λατρεία στους ναούς, μιας θρησκείας που καθορίζει κυριολεκτικά τις ανθρώπινες ζωές ή οι ζωές εν τέλει καθορίζουν την πίστη;Όμως πάνω απ΄ όλα φαίνεται ξεκάθαρα από τις περιγραφές του ότι η ομοφοβία και ο ρατσισμός βασίλευε λες και υπήρχε ένας σκληρός, απλησίαστος μονάρχης που θα διέταζε τους αμαρτωλούς να κηλιδωθούν για τις αμαρτίες τους. Η μετάνοια του Baldwin ήταν να αλλάξει διαδρομή και να οδηγηθεί το 1948 στη Γαλλία. Στη χώρα αυτή θα αφήσει παρακαταθήκη αρκετά έργα και θα γίνει από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων. Όλα τα βιβλία του έχουν βιωματικά στοιχεία, όλα τα βιβλία περιγράφουν τα γεγονότα χωρίς να χαϊδεύουν κανενός τα αυτιά αλλά με τρόπο που δεν θίγουν κανένα αναγνώστη. Ακόμη και σε αυτό το βιβλίο δεν λέει πουθενά ξεκάθαρα  την ερωτική λαχτάρα του ήρωα προς το ίδιο φύλο αλλά την εννοεί… και αυτό προκαλεί μια πιο ρομαντική διάθεση.

Στο Ανέβα στο βουνό να το φωνάξεις υπάρχουν οι προσευχές των αγίων που φωνάζουν «δυνατά έως πότε δεσπότη αληθινέ θα κρίνεις το αίμα των κατοικούντων επί της γης»; Αλλά υπάρχουν και τρεις προσευχές που αναδύονται με φως και παίρνουν σάρκα και οστά ώστε να ταυτιστεί ο αναγνώστης με τους ήρωες. Μια ιδιαίτερη προσωπικότητα είναι η Φλόρενς που η φωνή της είναι το γάργαρο νερό που σε ξεδιψάει και η λογική σε όλο τον παράλογο κόσμο που πλακώνει το Χάρλεμ μέχρι τη Νέα Υόρκη. Δεν είναι ο πατέρας της, δεν είναι η μητέρα της, δεν είναι ο αδερφός της αλλά η ίδια, η δυνατή γυναίκα μέσα στην αδυναμία της. Την αγάπησα τη Φλόρενς και είμαι σίγουρη και ότι θα την αγαπήσετε και εσείς.

 Υπάρχει η προσευχή του Γκάμπριελ, η σκυθρωπή κραυγή που είναι ανυπόμονη, βίαιη, βλάσφημη και φωνάζει και αντιδικεί αλλά θέλεις να έρθει η σιωπή. Σιωπή Γκάμπριελ….. 

Και τέλος της Ελίζαμπεθ της σαστισμένης, της αδύναμης, της χαμογελαστής, της ξεχασμένης χαράς, της πανικόβλητης, της κακοποιημένης. Προσοχή όλες οι προσευχές είναι έτοιμες να σβήσουν αν δεν πάρεις το σκαλιστήρι να απλώσεις τη φωτιά και στο χέρι σου είναι πια προσευχή θα αφήσεις να ακούγεται ακόμη και τώρα. Από πια κομματιασμένη ψυχή θα αφήσεις να βγει φως; Σε αυτό το σημείο θεωρώ ότι τα προσωπικά βιώματα του κάθε αναγνώστη θα επηρεάσουν την κρίση του.

Στο κλείσιμο του βιβλίου νιώθεις ότι οι σελίδες του είναι ψεκασμένες με υγρό, είναι βρεγμένες από τον πόνο, τα δάκρυα και από την αβάσταχτη συμπόνια που δεν μπορούσε να εκφραστεί με λόγια ακόμη και αν όλες οι φωνές μαζεύονταν μαζί για να ακουστούν σε όλο τον κόσμο. Η οικογένεια, ο τόπος, η εποχή, ο ρατσισμός, η ομοφοβία, η αδικία και η θρησκεία ήταν μια μεγάλη λεκάνη που ξεχείλιζε από  βρωμιά.

Η δυσοσμία πλανήθηκε μέχρι τα ουράνια και απλώθηκε απλόχερα σε όλη τη πλάση. Η λεκάνη έσπασε και τα κομμάτια της δεν κόλλησαν ποτέ ξανά….. Όμως υπάρχει μια πόρτα ξεκλείδωτη, σπρώχνοντάς την και διαβαίνοντας την αγναντεύεις τον όμορφο, έξοχο γαλάζιο ουρανό. Η ομορφιά χάνετε από την ασκήμια των ανθρώπων που κρατούν ακόμη μια λεκάνη ακαθαρσιών στα χέρια τους με μεγαλειώδη βλακεία και κακία, μια λεκάνη που κολλούν αλλά στάζει από τις ακαθαρσίες.

 Διαβάστε το και είμαι εδώ για να το συζητήσουμε.....

Βιβλίο: Ανέβα στο βουνό να το φωνάξεις

Συγγραφέας : James Baldwin

Μετάφραση: Χρήστος Οικονόμου

Εκδόσις Πόλις (facebook : ekdoseis.polis)

Συγγραφέας : James Baldwin

 Ο Τζέιμς Μπόλντουιν γεννήθηκε στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης στις 2 Αυγούστου του 1924. Το πρώτο του μυθιστόρημα, "Go Tell It on the Mountain", εκδόθηκε το 1953. Ζωντανεύοντας τις εμπειρίες του ως νεαρού ιεροκήρυκα στους δρόμους του Χάρλεμ, γνώρισε αμέσως επιτυχία και ακολούθησε το "Giovanni's Room", που ερευνά το ζήτημα του ομοφυλοφιλικού έρωτα με ευαίσθητο και επιβλητικό τρόπο. Το "Another Country" (1963) προκάλεσε λογοτεχνική έκρηξη και το 1964 ακολούθησαν δύο βιβλία το "Nobody Knows my Name" και το "Notes of a Native Son", τα οποία περιέχουν αρκετές από τις ιστορίες και τα δοκίμια που του χάρισαν φήμη τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Το "Nobody Knows my Name" επιλέχτηκε από την Αμερικανική Ένωση Βιβλιοθηκών ως ένα από τα σημαντικότερα βιβλία της χρονιάς εκείνης. Το "Going to Meet the Man" ήταν η πρώτη συλλογή διηγημάτων του Τζέιμς Μπόλντουιν. Εξέδωσε συλλογές δοκιμίων, μεταξύ των οποίων "The Fire Next Time" (1963), "Nothing Personal" (1964), "No Name in the Street" (1971), "The Devil Finds Work" (1976), "Evidence of Things not Seen" (1983) και έγραψε δύο θεατρικά έργα: "The Amen Corner" (1955) και "Blues for Mr Charlie" (1965). Στα μυθιστορήματα του συγκαταλέγονται τα "If Beale Street Could Talk" (1974), "Little Man, Little Man" (1975) και "Just Above my Head" (1979).

Παρότι "μαύρος και ομοφυλόφιλος", ο Τζέιμς Μπόλντουιν κέρδισε βραβεία, υποτροφίες και επιχορηγήσεις, ενώ το 1986 παρασημοφορήθηκε από τη Λεγεώνα της Τιμής. Πέθανε το 1987 στο σπίτι του στη Γαλλία. Η νεκρολογία των "Times" έγραφε: "Τα καλύτερα έργα του αντέχουν σε σύγκριση με οτιδήποτε εκδόθηκε την ίδια εποχή στις Ηνωμένες Πολιτείες", ενώ το "Newsweek" τον χαρακτήρισε ως "έναν οργισμένο συγγραφέα η ευφυΐα του οποίου ήταν τόσο προκλητική και η γραφή του τόσο καλαίσθητη, ώστε δεν άργησε να γίνει ο μαύρος συγγραφέας που οι λευκοί φιλελεύθεροι δεν έπαψαν να φοβούνται".

   Περιγραφή

 Ο Τζον Γκράιμς, ένας ευαίσθητος και χαρισματικός έφηβος, μεγαλώνει στο Χάρλεμ. Η οικογένειά του τον προετοιμάζει για να γίνει ιεροκήρυκας.

Τη νύχτα των γενεθλίων του όμως, όταν κλείνει τα δεκατέσσερα, θα βιώσει μια πρωτοφανούς έντασης ηθική και πνευματική κρίση. Θέλει να ορίζει ο ίδιος τον εαυτό του. Αλλά ένας νέος που προέρχεται από ένα τόσο βαθιά θρησκευόμενο περιβάλλον έχει δικαίωμα επιλογής; Και, ακόμα περισσότερο, πόσο ελεύθερος μπορεί να είναι ένας νεαρός μαύρος Αμερικανός, τη δεκαετία του '30;

Σε αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα -ένα από τα κλασικά κείμενα, όχι μόνο της αμερικανικής, αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, βιβλίο που επηρέασε αποφασιστικά συγγραφείς όπως η Toni Morrison και η Maya Angelou- ο Τζέιμς Μπόλντουιν μεταπλάθει προσωπικές του εμπειρίες από τα νεανικά του χρόνια στη Νέα Υόρκη της Μεγάλης Ύφεσης και αφηγείται, με σπαρακτική ειλικρίνεια, μια πολυεπίπεδη ιστορία βίαιης αλλά και λυτρωτικής ενηλικίωσης, που συνυφαίνεται αριστοτεχνικά με τη συλλογική οδύσσεια των μαύρων της Αμερικής, τη βαθιά και περίπλοκη σχέση τους με τη θρησκεία και τον αδιάκοπο αγώνα τους ενάντια στην αδικία, τη μισαλλοδοξία και τον ρατσισμό. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η ΕΒΔΟΜΗ ΜΕΡΑ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΟΙ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

Η προσευχή της Φλόρενς

Η προσευχή του Γκάμπριελ

Η προσευχή της Ελίζαμπεθ

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΤΟ ΑΛΩΝΙ

From Meeting The Man : James Baldwin in Paris. Directed by Terence Dixon United Kingdom, France, 1970.

Για το Love Book Diary και για τη Λέσχη Ανάγνωσης Βιβλιοπαρέας Καρδίτσας.

Διεύθυνση: 

Αιόλου 33, Αθήνα 105 51

Τηλέφωνο: 21 0364 3382