Βιβλίο: Ο κήπος της Αμαλίας

 

    Κρύβομαι στον κήπο µου και κοιτάζω τις κορυφές των δέντρων — πόσο ψηλά φτάνουν πια. 

    Θα ’ρθει µια µέρα ίσως που θα γίνει «εθνικός;» Μακάρι. Αλλά εγώ πού θα είµαι; Γιατί σε ένα έθνος δεν µπορούν να χωρέσουν όλοι όσοι το αγάπησαν;

    «Και σας έφερα και βασίλισσα!»

    Η πρώτη Βασίλισσα της Ελλάδος λέγεται Αμαλία, είναι μια δεκαεννιάχρονη Γερμανίδα δούκισσα που αγάπησε πάρα, μα πάρα πολύ την Ελλάδα. Η Ελλάδα την αγάπησε; Το 1837, ο βασιλιάς Όθωνας επιστρέφει στην Ελλάδα πλάι στην Αμαλία. Το νιόπαντρο  βασιλικό ζεύγος καλείται να διοικήσει μια μικρή, αποδυναμωμένη και κατακρεουργημένη χώρα, τόσο μικρή σε σύγκριση με τους έντονους παλμούς που ηχούν ακόμη ως αποτελέσματος του απελευθερωτικού αγώνα και της επανάστασης ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Από την πρώτη μέρα της απελευθέρωσης και της ανεξαρτησίας του κράτους συνειδητοποιεί ο αναγνώστης ότι Αυτό το κράτος, η Ελλάδα, ποτέ του δεν ήταν ελεύθερο….

    Στις σελίδες του βιβλίου παραλλάζουν κατά τη διάρκεια της Βασιλείας του Όθωνα και της Αμαλίας, ενός βασιλικού ζεύγους που δεν έγινε ποτέ του Ορθόδοξο, όλα τα μεγάλα ονόματα της εποχής, όλες οι παλιές οικογένειες που έδεσαν ασφυχτικά δυνατά το όνομά τους με την πολιτική και πολιτισμική εξέλιξη της χώρας. Το βιβλίο της Καρολίνας Μέρμηγκα είναι ουσιαστικά μια ημερολογιακή περιγραφή από το  1833 έως το 1875, μιας εποχής άγνωστης για τους περισσότερους Έλληνες. Το πρόσωπο που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στον αναγνώστη είναι η βασίλισσα Αμαλία που ξεγυμνώνεται σιγά σιγά καθώς αναδύεται από τις συνεχείς συγκρούσεις με τα εμπόδια που συναντά σε όλη της την πορεία. Ο τίτλος το βιβλίου μπορεί να είναι ο κήπος της Αμαλίας, αλλά θα μπορούσε να εξελιχθεί και να ονομαστεί «τα παιδιά της Αμαλίας», τα παιδιά που δεν μπόρεσε να κάνει και τα μάζεψε από όλο τον κόσμο για να τα αναθρέψει με μητρική αγάπη στον κήπο της.

    Είναι πάρα πολύ συγκλονιστικό το θέμα της ατεκνίας σε κάθε ζευγάρι, σε κάθε γυναίκας που θέλει να γίνει μητέρα και πάρα πολύ ευαίσθητο μέχρι τη σημερινή εποχή. Το ανατριχιαστικό συναίσθημα της μη τεκνοποίησης οδηγεί πολλές φορές σε τρελές και αδικαιολόγητες αντιδράσεις ειδικά όταν εκτίθεται δημόσια. Μπορείτε να φανταστείτε τώρα, να είσαι η Βασίλισσα και όλο το Έθνος και όχι μόνο ( υπήρχαν και υπάρχουν πάντα οι μεγάλες δυνάμεις που φαινομενικά θέλουν το καλό του κράτους) να περιμένει το διάδοχο; Ένα διάδοχο που πραγματικά θα είχε αλλάξει όλη τη ροή του Ελληνικού κράτους. Και όλο αυτό το γεγονός να διαδραματίζεται πριν 200 χρόνια περίπου; Φοβερά σκληρό για κάθε ζευγάρι και για κάθε γυναίκα!

    Είναι αξιοπερίεργο ότι ακόμη και σήμερα γίνονται επιστημονικές έρευνες για να εξηγηθεί η ατεκνία του Βασιλικού ζεύγους και έχουν ειπωθεί αρκετές εικασίες για τη στειρότητα τους, τόσο για τον Όθωνα όσο και για την Αμαλία. Τα τελευταία αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι υπήρχε μια γεννητική δυσπλασία στα αναπαραγωγικά όργανα της Βασίλισσας που την καθιστούσαν παρθένα στον έγγαμο βίο της. Ακόμη και σήμερα θα ήταν δύσκολο να τεκνοποιήσει. Και όμως αυτή η γυναίκα με απέραντη υπομονή άντεξε απάνθρωπες διαδικασίες για να αποκτήσει παιδιά. Άντεξε την κατακραυγή, άντεξε τον προσωπικό της πόνο, άντεξε τον προσωπικό της αγώνα, άντεξε στερήσεις, απαγορεύσεις, άντεξε όλο τον ωκεανό των λέξεων που περιγράφουν τέτοιες καταστάσεις, γιατί είχε έναν σύντροφο που τη στήριζε όταν έσβηναν τα φώτα. Είναι λογικό αυτή η αδυναμία της να γίνει απέραντη αγάπη σε κάτι άλλο που χρειάζεται στοργή, φροντίδα ….  στον κήπο της. Σε έναν κήπο που έβρισκε την ηρεμία της και που μια μέρα θα γινόταν Εθνικός. Ήταν το καταφύγιο της, ήταν ο παράδεισος της, ήταν ο εαυτό της!!!

    Η Αμαλία εκτός από την αγάπη για τα φυτά, είχε και πολιτική αντίληψη. Δεν ήταν λίγες οι φορές που αναγκαστικά έπρεπε να τηρεί πολιτικά καθήκοντα, γνωρίζοντας όλους τους νόμους, όταν ο Όθωνας απείχε από αυτά λόγω υποχρεώσεων, ενός Όθωνα που ήταν πράος από τη φύση του και πολλές φορές η αναποφασιστικότητα του στο θέμα των αποφάσεων, οδηγούσε σε κοινωνικούς χαρακτηρισμούς που έμειναν στην ιστορία. Μιας αναποφασιστικότητας που οφειλόταν στην λεπτομερή μελέτη νομοσχεδίων και σκέψεων που δεν ανταποκρίνονταν στην ηγετική του θέση.

    Η Αμαλία  κατάλαβε από νωρίς ότι και η ενδυμασία της οφείλει να τροποποιηθεί  με βάση τους υπηκόους της, έτσι πήρε την αστική φορεσιά της Πελοποννήσου που συνηθιζόταν και στην Αθήνα και την έφτιαξε στα μέτρα της. Η φορεσιά της, η γνωστή στολή της Αμαλίας ακόμη και σήμερα απεικονίζει την Αμαλία να φοράει ένδυμα ρομαντικού τύπου με μπούστο καβαδιού και νησιωτικό ζιπούνι και είναι η πιο χαρακτηριστική φορεσιά στην παρέλαση της 25 Μαρτίου, μιας στολής που δημιούργησε στα μέτρα της η Βασίλισσα από την αγάπη της για τη χώρα. Αυτή η φορεσιά έγινε το εθνικό γυναικείο ένδυμα, γνωστό ως φορεσιά της Αμαλίας και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ελληνικής ενδυματολογικής ιστορίας. Ήταν έξυπνη γυναίκα η Αμαλία χωρίς να ξεφεύγει απο τα καθωσπρέπει όρια της. 

    Όμως η ημερολογιακή γραφή της κυρίας Μέρμηγκα οδηγεί σιγά σιγά στην αναγνώριση της Αμαλίας και του Ελληνικού βασιλείου από τους αναγνώστες. Γίνονται κατανοητές με αβίαστο τρόπο όλες οι εξελίξεις που οδηγούν στη διαμόρφωση του κράτους μέχρι το 1875 καθώς η ροή της ιστορίας γίνεται πιο αντιληπτή στηριζόμενη σε αυτό τον τρόπο αφήγησης. Στο βιβλίο παραλλάζουν όλα τα πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πολιτική του 19^ου αιώνα, όπως προαναφέραμε αλλά και όλοι οι ευεργέτες που ωφέλησαν την Ελλάδα και είναι ευγνώμων ο Ελληνικός λαός γι΄ αυτό. Χάρις σε αυτούς τους ανθρώπους και στη γενναιοδωρία τους έχουν πραγματοποιηθεί οφέλη στο κράτος που δεν θα υπήρχαν ποτέ.   

    Ο κήπος της Αμαλίας είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα, είναι ένα βιβλίο που χρειάζονται οι αναγνώστες, είναι μια πρόταση του σήμερα για το χθες. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν σημειώσεις και βιβλιογραφία για περισσότερες αναζητήσεις......Σήμερα κρύφτηκα στον κήπο! Εσεις;

Βιβλίο: Ο κήπος της Αμαλίας (Η ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Συγγραφέας: Καρολίνα Μέρμηγκα

Εκδόσεις: Πατάκης (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

«Οι άνθρωποι είναι παγιδευμένοι μέσα στην Ιστορία και η Ιστορία είναι παγιδευμένη μέσα τους».

 

James Baldwin

 Συγγραφέας 

ΚΑΡΟΛΙΝΑ ΜΕΡΜΗΓΚΑ

    Η Καρολίνα Μέρµηγκα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Φοίτησε στη Νοµική Σχολή Αθηνών και εργάστηκε ως δικηγόρος και δηµοσιογράφος. Εξέδωσε δύο συλλογές διηγηµάτων (Ερωτευµένες, Εστία, 2005, και Σήµερα δεν θα πεθάνω, Μελάνι, 2010) και πέντε µυθιστορήµατα: Συγγενής (Μελάνι, 2013), Ο Έλληνας γιατρός (Μελάνι, 2016), Κάτι κρυφό µυστήριο (Μελάνι, 2019), Δέκατος χρόνος (Αλεξάνδρεια, 2021), Ο κήπος της Αμαλίας (Εκδόσεις Πατάκη, 2024). Έχει µεταφράσει Χένρυ Τζέιµς, Φραντς Κάφκα, Φ. Σ. Φιτζέραλντ κ.ά. Αρθρογραφεί τακτικά στην εφηµερίδα Τα Νέα.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

    Κρύβοµαι στον κήπο µου και κοιτάζω τις κορυφές των δέντρων — πόσο ψηλά φτάνουν πια. Θα ’ρθει µια µέρα ίσως που θα γίνει «εθνικός»; Μακάρι. Αλλά εγώ πού θα είµαι; Γιατί σε ένα έθνος δεν µπορούν να χωρέσουν όλοι όσοι το αγάπησαν;
 
1837, Πειραιάς. Ο εικοσιδυάχρονος βασιλιάς Όθωνας επιστρέφει στη χώρα νιόπαντρος. Η πρώτη βασίλισσα της Ελλάδας λέγεται Αµαλία και είναι µια δεκαεννιάχρονη Γερµανίδα δούκισσα. Μοναδικό της χρέος και αποστολή, να φέρει στον κόσµο έναν διάδοχο.
Η Αµαλία τα κάνει όλα µε πάθος και πείσµα. Αγαπά τον άντρα της, την Ελλάδα και τον παράξενο στα µάτια της λαό της. Εξοικειώνεται µε πολλά βιώνοντας τις εντυπωσιακές αντιφάσεις µιας χώρας που ψάχνει την ταυτότητά της, αλλά υπάρχουν και πράγµατα που δε θα τα καταλάβει ποτέ. Γνωρίζει από κοντά τους µικρούς και µεγάλους πρωταγωνιστές του Αγώνα και της πολιτικής του 19ου αιώνα και αναµειγνύεται ενεργά στη διοίκηση του νέου κράτους. Αντέχει σωµατικά βασανιστήρια για την ατεκνία της και αντιστέκεται στις προσβολές, αντιστέκεται όµως και στα συναρπαστικά νέα ρεύµατα δηµοκρατίας που φυσούν ολόγυρά της. Καταφύγιό της, το µοναδικό πράγµα που µεγάλωσε µε τα χέρια της, ο κήπος της, που έµελλε να γίνει µια µέρα εθνικός.

 Εγινε Εθνικός Κήπος επί Καραμανλή, το 1974

Ο κήπος μετονομάστηκε σε Εθνικό κήπο το 1927 κατά την περίοδο της αβασίλευτης δημοκρατίας, ονομάστηκε πάλι σε Βασιλικό κήπο με την Παλινόρθωση και ξανά ονομάστηκε Εθνικός κήπος οριστικά το 1974. Είναι ανοιχτός για το κοινό από την Ανατολή μέχρι τη Δύση του Ηλίου. Η κύρια είσοδος του πάρκου είναι από την Λεωφόρο που μετονομάστηκε σε Αμαλίας προς τιμήν της, αφού αυτή οραματίστηκε τον κήπο. Υπάρχουν άλλες έξι είσοδοι στον κήπο: μία από την οδό Βασιλίσσης Σοφίας, τρεις από την οδό Ηρώδου Αττικού (η μία είναι κλειδωμένη με αλυσίδα) και δύο από την περιοχή τού Ζαππείου πάρκου. Στον κήπο υπάρχουν λίμνες με πάπιες, ένας μικρός ζωολογικός κήπος, καφετέρια, η παιδική βιβλιοθήκη και μια παιδική χαρά.( Πηγή:iefimerida.gr )

 

 

 Η πηγή της Καλλιρρόης, όπου διαμορφώθηκε ο Κήπος, 1835.(dasarxeio.com)

Για το Love Book Diary

Κεντρική διάθεση

Υπεύθυνος: Δημήτρης Καραλέξης
Εμμ. Μπενάκη 16, 106 78 Αθήνα
Τηλ.-Fax: 210.38.31.078
e-mail: dimkar@patakis.gr