ΛΙΛΑ ΚΙΣΣΑ-ΦΡΑΓΚΟΜΙΧΑΛΟΥ

 ΛΙΛΑ ΚΙΣΣΑ-ΦΡΑΓΚΟΜΙΧΑΛΟΥ: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΙΣΣΗ

    Το 1ο βιβλίο της σειράς «Κάτω Κόσμος» με τίτλο «Αθάνατες του Αζραέλ» από τη Λίλα Κίσσα- Φραγκομίχαλου και τη Μαρία Κέρογλου αγαπήθηκε και βραβεύτηκε από το αναγνωστικό κοινό στο Fantasy Festival της Αθήνας τον Οκτώβριο του 2022.

    Τώρα έρχεται η συνέχεια με τίτλο «Κύκλος του Ιερού Θηλυκού».

1.      Στο βιβλίο οι λέξεις και οι εικόνες είναι τα μόνα όπλα που συνεχίζουν να κραδαίνουν οι δύο Ελληνίδες συγγραφείς ενάντια στη βία. Παίρνοντας τις δικές σας λέξεις, πείτε μας λίγα λόγια για το δεύτερο βιβλίο σας ο «ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΘΗΛΥΚΟΥ» και πως θα το περιγράφατε συνοπτικά;

    Στο πρώτο μας βιβλίο, «Αθάνατες του Αζραέλ» μια αλλόκοσμη συμμαχία χαρακτήρων της Ελληνικής Μυθολογίας, αλλά και Αρχαγγέλων κοινών σε μεγάλες θρησκείες δρα ενάντια σε αυτούς που με κακία πράττουν κατά των γυναικών ανά τους αιώνες. Στο δεύτερο βιβλίο μας η συμμαχία μας -ο λεγόμενος «Κύκλος του Ιερού Θηλυκού»- διευρύνει τη δράση της, φέρνοντας στο πρώτο πλάνο και άλλες μορφές βίας, όπως η κακοποίηση των ζώων και η στοχοποίηση ανθρώπων με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Επίσης αποκαλύπτονται νέα στοιχεία για σημαντικούς πρωταγωνιστές και εντάσσονται νέα πρόσωπα απαραίτητα για τη συνέχεια. Αρχίζει να διαφαίνεται ότι μεταθανάτια Πεδία και από άλλους πολιτισμούς θα συμμετάσχουν στο Κύκλο για να πατάξουν έναν πολύ ισχυρό και αρχαίο εχθρό.

2.          Πως μπορεί να διδαχθεί η αγάπη, η δικαιοσύνη και η αποδοχή του συνανθρώπου μας κατά την γνώμη σας;

    Η αγάπη μπορεί να διδαχτεί μέσα από το παράδειγμα πιστεύουμε. Μέσω της οικογένειας, μέσω της εκπαίδευσης, μέσω της πολιτείας. Επίσης μέσω της τέχνης. Στον «Κάτω Κόσμο» παλεύουμε να ευαισθητοποιήσουμε τους αναγνώστες απέναντι σε διάφορα κοινωνικά φαινόμενα. Η βία πρέπει να μας προκαλεί αποτροπιασμό. Η καρδιά μας πρέπει να πονάει όταν συναντάει τον βασανισμό αθώων. Τότε ξέρουμε ότι είμαστε άνθρωποι με ενσυναίσθηση. Η απάθεια είναι κακό πράγμα.

3.      Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των κεντρικών σας ηρώων; Τι είναι αυτό που τους ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους;

    Οι κεντρικοί μας ήρωες προέρχονται από διάφορα κοινωνικά, φυλετικά, θρησκευτικά ή άλλα υπόβαθρα. Αυτό δεν τους εμποδίζει να δρουν μαζί για έναν κοινό σκοπό. Όλοι τους με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχουν βιώσει τον πόνο και τον έχουν μετουσιώσει σε έντονη ενσυναίσθηση. Αν και αλλόκοσμες οντότητες, οι πρωταγωνιστές μας -θεοί, Αρχάγγελοι, Τιτάνες, μάγισσες- δεν είναι καθόλου τέλειοι, αλλά παλεύουν συνεχώς και οι ίδιοι να λειάνουν τις ψυχές τους. Έτσι είναι πιο ικανοί για συμπόνια, απέναντι στους αδικημένους τουλάχιστον. Αλλά και απέναντι στους «κακούς», πάντα φαίνονται να μελετούν τα στοιχεία που οδήγησαν στην εγκληματική συμπεριφορά. Κατανοούν μεν, αλλά η τιμωρία παραμένει.

4.      Με ποιον Λογοτεχνικό ήρωα ταυτίζεστε περισσότερο; Ποιος ήρωας θεωρείται ότι ήταν περισσότερο στην δική σας ιδιοσυγκρασία;

    

Σίγουρα ο Αζραέλ είναι πολύ αγαπημένος μου ήρωας. Ήταν αυτός που φαντάστηκα να αγκαλιάζει με τα φτερά του τις ψυχές των δολοφονημένων γυναικών αμέσως μετά τον θάνατό τους. Ο Αζραέλ είναι πολύ πράος για σκοτεινό αρχέτυπο. Μου αρέσει αυτό πολύ γιατί είναι ανατρεπτικό. Όμως ταυτίζομαι αρκετά με τη Μάρθα Γκραντ. Όσο ήταν ζωντανή, ήταν μαχήτρια υπέρ των δικαιωμάτων των ιερόδουλων στο Βικτοριανό Λονδίνο. Δολοφονήθηκε και εντούτοις δεν εγκατέλειψε τον αγώνα ούτε καν μετά θάνατον. Πρωτοπόρος, ατρόμητη, δίκαιη, με άσβεστη φλόγα για δικαιοσύνη. Θα ήθελα να είμαι σαν εκείνη σίγουρα!

5.      Θεωρείτε ότι χρειαζόμαστε περισσότερους Μύθους στην ζωή μας; Χρειαζόμαστε περισσότερα παραμύθια; Η Λογοτεχνία του Φανταστικού είναι ένα παραμύθι για μεγάλους;

    Πιστεύουμε ότι οι μύθοι διαμορφώνουν αξίες, ενισχύουν τάσεις, χτίζουν τα μυαλά και τις καρδιές με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Κάθε εποχή φτιάχνει τους δικούς της ακριβώς για να εξυπηρετήσει κάποιους σκοπούς. Η σύγχρονη Λογοτεχνία του Φανταστικού δεν είναι διαφορετική. Στις μέρες μας παλαιότεροι μύθοι αναδιατυπώνονται και καινούργιοι δημιουργούνται. Ο σκοπός είναι η αλλαγή των κακών της κοινωνίας μας. Άλλοι είναι κατάλληλοι και για παιδιά, άλλοι όχι τόσο. Εξαρτάται από τη σκληρότητα των σκηνών κατ’ εμένα. Αλλά και πάλι, η κόρη μου διαβάζει τα βιβλία μου από τα δέκα της! Τη σειρά «Κάτω Κόσμος» θα την προτείναμε σε εφήβους λυκείου και σε ενηλίκους πάντως.

6.      «Όλοι όσοι με κακία έπραξαν, θα τιμωρούνται πάντα». Τι συγκλονιστική πρόταση! Γίνεται αυτό στην πραγματικότητα; Θεωρείτε ότι υπάρχει Θεία δίκη για τις πράξεις που προκαλούν πόνο;

    Η απογοήτευσή μου για τη δικαιοσύνη είναι αυτό που με οδήγησε στο να αναζητήσω παρηγοριά στη Λογοτεχνία του Φανταστικού στη συγκεκριμένη σειρά. Όχι, η ανθρώπινη δικαιοσύνη δε λειτουργεί σωστά, όπως αντιλαμβάνομαι. Δεν ξέρω αν υπάρχει Θεία δίκη. Ακόμα κι αν το πιστεύω, δε θα μπορούσα να το αποδείξω, σωστά; Αυτό που ξέρω στα σίγουρα είναι ότι θα ήθελα να υπάρχει. Προσοχή όμως! Αληθινή δικαιοσύνη, και όχι αυτή που ορίζουν κάθε φορά τα διάφορα δόγματα.

7.          Η εικονογράφηση είναι εξαιρετική στο βιβλίο σας. Πόσο σημαντική είναι και τι ρόλο παίζει στην ιστορία μας; Η εικονογραφημένη Μυθοπλασία είναι ένα είδος που μπορεί να πάρει πολλές μορφές; Τα εικονογραφημένα βιβλία απευθύνονται σε συγκεκριμένο κοινό;

    

    Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σας λόγια! Τη θεωρώ σημαντική, ναι. Αφ’ ενός ομορφαίνει μια έκδοση και την κάνει να ξεχωρίζει. Απ’ τη άλλη συνεργάζεται με το κείμενο για χάρη του αναγνώστη. Έχουμε συνηθίσει να μας δίνονται οι εικόνες πλέον, μέσω των ταινιών. Δεν φτιάχνουμε όλοι μας τόσο εύκολα τις δικές μας όταν διαβάζουμε. Η εικονογράφηση, που θα έλεγα ότι είναι διακριτική, περίπου το 10% του βιβλίου είναι εκεί απλά για να δώσει ένα μικρό έναυσμα στον αναγνώστη να φανταστεί τις δικές του σκηνές και τοποθεσίες, τα δικά του πρόσωπα. Η εικονογραφημένη Μυθοπλασία μπορεί να είναι πολλά πράγματα: παιδικό βιβλίο, comic, manga, graphic novel. Εγώ από το 2011 έχω βάλει σαν σκοπό μου να αναβιώσω το λεγόμενο εικονογραφημένο μυθιστόρημα, που χάθηκε γύρω στο 1900. Τότε τα εικονογραφημένα μυθιστορήματα ήταν κάτι εντελώς αποδεκτό στο ευρύ κοινό. Τώρα το κοινό είναι ανάγκη να το μάθει απ’ την αρχή, διότι τουλάχιστον στην Ελλάδα ό,τι έχει εικόνα, είναι για παιδιά. Υπομονή υπάρχει ευτυχώς, δε θα εγκαταλείψω την προσπάθεια!

8.          Πόσο σημαντική είναι η Ελληνική Μυθολογία και τι επιρροές έχει στην σύγχρονη Λογοτεχνία; Η Λογοτεχνία του Φανταστικού επηρεάζεται από την Ελληνική Μυθολογία;

    Όπως προανέφερα η Ελληνική -αλλά και άλλες μυθολογίες- φαίνεται να έχει έντονη επιρροή στη σύγχρονη λογοτεχνία του Φανταστικού ή μη. Οι συγγραφείς χρησιμοποιούν στοιχεία της και δρουν δημιουργικά πάνω σε αυτά. Καλύπτουν κενά, διηγούνται μια άγνωστη εκδοχή, αναδιατυπώνουν τους μύθους. Όχι, δεν το θεωρώ ασέβεια. Η Μυθολογία είναι κάτι το ζωντανό και εξελίξιμο και όχι κάποιο απολίθωμα. Επίσης δεν είναι Ιστορία, αν και αυτή επίσης δεν διηγείται πάντα την αλήθεια, αλλά μια οπτική. Αυτοί που κάποτε διαμόρφωσαν την «ορθόδοξη» Ελληνική Μυθολογία, ήταν οι καλλιτέχνες της εποχής τους. Για παράδειγμα στον μύθο της Μήδειας υπάρχουν πολλές εκδοχές, αλλά γνωρίζουμε μονάχα αυτή του Ευριπίδη. Γιατί συνέβη αυτό; Προφανώς διότι η δική του τραγωδία έγινε δημοφιλής!

9.          Ποια βιβλία ή συγγραφείς σας έχουν επηρεάσει στο συγγραφικό σας έργο;

    Ίσως η πιο δύσκολη ερώτηση! Δεν έχω ιδέα για το τι ακριβώς με έχει επηρεάσει όσον αφορά στη συγγραφή! Θα μπορούσε να είναι ο John Milton (Paradise Lost), ο Edgar Allan Poe (The Black Cat), o William Blake (The Marriage of Heaven and Hell), η Mary Shelley (Frankenstein), o Bram Stoker (Dracula), η Anne Rice (The Vampire Chronicles), o Neil Gaiman (The Sandman), o J.R.R. Tolkien (The Lord of the Rings, The Silmarillion) και τόσα πολλά ακόμα. Η αισθητική μου είναι μάλλον πιο κοντά στους σκοτεινούς ρομαντικούς ποιητές και συγγραφείς, απ’ ότι διαπιστώνω!

    Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ που μας δώσατε την ευκαιρία να μιλήσουμε για το έργο μας! Σας ευχόμαστε ό,τι καλύτερο!

    Σας ευχαριστώ θερμά!