Η ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΑΤΣΗ ΣΥΖΗΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΙΣΣΗ
Η ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΑΤΣΗ ΣΥΖΗΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΙΣΣΗ
Η ανάγνωση των βιβλίων είναι παράθυρα ψυχής, είναι ανήσυχα βλέμματα που αναζητούν ιστορίες και χαρακτήρες να ταυτιστούν.
Η Αγελική Νάτση με τη δύναμη της μετάφρασης μας οδηγεί σε νέες γνωριμίες και μας συντροφεύει στο ταξίδι της Εκδρομής.
Ο Κβένσλερ ξέρει να κάνει εξαιρετική κομεντί στην τηλεόραση, οπότε το ότι το πρώτο του βιβλίο είναι ατμοσφαιρικό θρίλερ, αποτέλεσε μεγάλη έκπληξη. Εξακολουθεί να απευθύνεται στο ευρύ κοινό γράφοντας ”κινηματογραφικά”, αλλά αυτή τη φορά η συγγραφή του σκοτεινιάζει σημαντικά. Εγώ δεν παρακολουθώ κομεντί, ξέρω όμως ότι είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και ότι οι τηλεοπτικές σειρές του έχουν πιστούς οπαδούς. Από την άλλη, το πρώτο του βιβλίο Η εκδρομή ή ΣΑΡΕΚ, όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος, κατάφερε να ξεσηκώσει ποικίλες αντιδράσεις: κάποιοι το λάτρεψαν, κάποιοι το μίσησαν. Η περιγραφή του φυσικού περιβάλλοντος κούρασε κάποιους, ενώ άλλοι ενθουσιάστηκαν. Μερικοί χαρακτήρισαν το βιβλίο βαρετό ενώ κάποιοι άλλοι δεν μπορούσαν να το αφήσουν από τα χέρια τους και θα ήθελαν να υπάρξει συνέχεια. Κυρίως όμως, το αμφιλεγόμενο σημείο του βιβλίου είναι το τέλος. Πολλοί λένε ότι δεν το κατάλαβαν ενώ άλλοι μιλούν για ένα καταπληκτικό τέλος που θα το θυμούνται για πάντα. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η τόσο μεγάλη διάσταση απόψεων αποτελεί από μόνη της φοβερή επιτυχία. Από μια ματιά που έριξα, νομίζω ότι δεν υπάρχει διαφορά στην αντίδραση μεταξύ σουηδικού και ελληνικού κοινού. Οι αντιδράσεις είναι ποικίλες, παντού. Δεν είναι όλα τα βιβλία για όλους.
Το βασικό κομμάτι της ιστορίας διαδραματίζεται στο Εθνικό πάρκο SAREK, που στην έκταση του έχει τα έξι από τα δεκατρία ψηλότερα βουνά της Σουηδίας και σχεδόν 100 παγετώνες. Ο συγγραφέας που είναι πεζοπόρος και ο ίδιος σημειώνει: Δεν είναι εύκολο να φτάσετε στο Σάρεκ, γι’ αυτό να είστε προετοιμασμένοι. Όμως σημειώνει επίσης: καλύτερα να μην πάτε. Θεωρείται ότι η επιλογή του τόπου και το πλαίσιο ανάπτυξης της ιστορίας αποτελεί από μόνο του εμπόδιο για τη ροή της εξέλιξης; Όταν οι άνθρωποι βρίσκονται στο έλεος της φύσης το μυαλό τους παίζει περίεργα παιχνίδια για να επιβιώσουν;
Υπάρχουν τρεις βασικοί ήρωες, η Άννα, ο Χένρικ και η Μιλένα. Τρεις διαφορετικές προσωπικότητες με καθοριστικό ρόλο στην ιστορία της εκδρομής. Πως θα τους περιγράφατε; Επίσης θεωρείτε ότι και οι τρεις είναι υπεύθυνοι με τον τρόπο του ο καθένας ή ένας από αυτούς έχει πιο ξεκάθαρο ρόλο στην πλοκή αφήνοντας ο συγγραφέας στο τέλος της υπόθεσης υπονοούμενα των ενεργειών τους; Θεωρείτε ότι ο πιο κεντρικός ήρωας είναι το θύμα της υπόθεσης ή το άτομο που εμπλέκεται περισσότερο σε αυτό το ψυχολογικό θρίλερ;
Σε αυτήν την ιστορία όλοι οι ήρωες είναι ισότιμοι, ο καθένας έχει τη δική του αλήθεια και όλοι είναι εξίσου θύματα και θύτες. Για εμένα, η Εκδρομή εκτός από ψυχολογικό, είναι και ταξικό θρίλερ. Η γνήσια ξανθιά και όμορφη Σουηδέζα Άννα προέρχεται από την προνομιούχα ανώτερη κοινωνική τάξη και παρόλο που κρύβει μέσα της βαθιά τραύματα, έχει όλες τις προδιαγραφές να πετύχει αυτό που θέλει, και το πετυχαίνει. Η μέτριας εμφάνισης μετανάστρια Μιλένα αγωνίζεται για το καλύτερο, όπως την έμαθαν να κάνει, αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέρνει τόσο καλά όσο θα ήθελε, οι προδιαγραφές της είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένες, δυστυχώς θα βρίσκεται πάντα ένα σκαλοπάτι πιο κάτω. Ο Χένρικ είναι πολλά υποσχόμενος και θέλει να ζήσει το χρυσό του όνειρο, στον βωμό του οποίου θυσιάζει άλλα πράγματα, πιο γήινα. Το τρίγωνο Άννα-Χένρικ-Μιλένα κρύβει πολλά μυστικά και το μεγάλο ερώτημα είναι: Τελικά ποιος λέει την αλήθεια και γιατί όλα έγιναν όπως έγιναν; Ο κάθε αναγνώστης δίνει τη δική του απάντηση και αυτή ακριβώς είναι η ομορφιά του βιβλίου.
Το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος ήρωας όταν έχει ένα καλό σχέδιο είναι να το εγκαταλείψει πολύ σύντομα. Πόσο σημαντικό είναι αυτό στην υπόθεση της Εκδρομής;
Όσο καλό και αν είναι το σχέδιο, το κάρμα θα έρθει να μας βρει και θα το ανατρέψει. Για μένα, αυτό είναι το νόημα της Εκδρομής.
Όταν παίρνετε ένα Λογοτεχνικό κείμενο για μετάφραση ποια διαδικασία ακολουθείτε; Γίνεται πρώτα η ανάγνωση, η μελέτη του συγγραφέα και έπειτα μεταφράζονται οι λέξεις ώστε να γίνουν εικόνες για τους αναγνώστες;
Έχω κάνει εκτενείς σπουδές στη σουηδική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, οπότε γνωρίζω πολλά για τη σουηδική λογοτεχνία. Όταν πρόκειται για κλασικό έργο, σίγουρα μελετώ τον συγγραφέα και το κλίμα της εποχής, και οι καρποί της μελέτης μου γίνονται επίμετρο στην έκδοση. Από την άλλη, τα σύγχρονα σουηδικά κείμενα, παραδείγματος χάρη τα αστυνομικά μυθιστορήματα και τα θρίλερ, δεν χρειάζονται ιδιαίτερη μελέτη. Ζω και εργάζομαι στη Στοκχόλμη, οπότε παρακολουθώ καθημερινά την εξέλιξη της γλώσσας, της κοινωνίας και της λογοτεχνίας. Η μέθοδός μου εξελίσσεται διαρκώς. Στην αρχή διάβαζα πρώτα όλο το κείμενο και έπειτα μετέφραζα. Τον τελευταίο καιρό ξεκινώ να μεταφράζω χωρίς να έχω διαβάσει το βιβλίο. Με αυτόν τον τρόπο διατηρείται αμείωτο το ενδιαφέρον μου και γίνομαι ένα με την πλοκή. Φυσικά, όταν ολοκληρώνεται η μετάφραση απαιτούνται πολλές διορθώσεις.
Πόσο σημαντική είναι η μετάφραση ενός βιβλίου και η γνωριμία ενός ξένου συγγραφέα με ένα λαό που το κείμενο που διαβάζει δεν έχει γραφτεί στη μητρική του γλώσσα; Είναι δυνατόν να δημιουργηθεί η ίδια συναισθηματική έκκληση στον αναγνώστη σε σύγκριση με το πρωτότυπο κείμενο; Όταν μεταφράζετε ένα κείμενο νιώθετε από την αρχή ότι αυτό το βιβλίο θα έχει απήχηση στο αναγνωστικό κοινό;
Μία μετάφραση είναι σίγουρα σημαντική και επίσης μεγάλη ευθύνη. Το μεγάλο στοίχημα ενός μεταφραστή είναι να μεταφέρει αυτούσιες εικόνες και συναισθήματα στον αναγνώστη. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει ο μεταφραστής να διαθέτει μεγάλο οπλοστάσιο και στις δύο γλώσσες. Μπορώ να πω ότι γενικά έχω καλό ένστικτο και ότι, ναι, μπορώ να προβλέψω αν κάποιο βιβλίο θα έχει απήχηση ή όχι.
Όσο διαρκεί η μετάφραση ενός βιβλίου η ιστορία, ο συγγραφέας και οι ήρωες του γίνονται κομμάτι της ζωής σας ή το επάγγελμα του μεταφραστή οφείλει να είναι πιο αποστασιοποιημένο από το έργο;
Όταν μεταφράζω μπαίνω αναπόφευκτα στο μυαλό ενός συγγραφέα και περνάω πολύ χρόνο με τους ήρωές του. Κάποιοι με επηρεάζουν περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Κάθε βιβλίο που έχω μεταφράσει έχει αφήσει κάτι μέσα μου.
Ποιο βιβλίο και ποιος συγγραφέας ήταν για εσάς η μεγαλύτερη πρόκληση μετάφρασης; Υπάρχουν συγκεκριμένοι συγγραφείς που θέλετε να μεταφράσετε ή λόγω εργασίας οι επιλογές δεν καθορίζονται από εσάς;
Τα κλασικά μυθιστορήματα του Γιάλμαρ Σέντερμπεργκ τα οποία μετέφρασα με δική μου πρωτοβουλία. Επίσης το Γερμανικό Φθινόπωρο του Στιγκ Ντάγκερμαν και το πρόσφατο Βιβλίο του Καλοκαιριού της Τούβε Γιάνσον. Θα ήθελα πολύ να μεταφράσω Johannes Anyuru, ιδιαίτερα τη δυστοπία του De kommer att drunkna i sina mödrars tårar (Θα πνιγούν στα δάκρυα των μανάδων τους). Κατά καιρούς έχω κάνει προτάσεις που έγιναν δεκτές, όμως αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, οι επιλογές δεν καθορίζονται από εμένα. Έχω στο συρτάρι μου μία μετάφραση του βιβλίου Kallocain της Karin Boye που για χρόνια αναζητά ένα καλό σπίτι. Από την άλλη, έχω απορρίψει προτάσεις για μετάφραση βιβλίων στα οποία δεν θα ήθελα να αφιερώσω τον χρόνο μου.
Οι αναγνώστες δίνουν μεγάλη σημασία στην υπογραφή του μεταφραστή ενός Λογοτεχνικού βιβλίου. Αρκετά βιβλία διαβάζονται λόγω μεταφραστή ή απορρίπτονται για τον ίδιο λόγο. Υπάρχουν και περιπτώσεις που αναγνώστες ψάχνουν την εργογραφία ενός μεταφραστή και ανακαλύπτουν βιβλία για ανάγνωση και τον ακολουθούν. Ποια είναι η άποψη σας;
Οφείλω την αγάπη μου για τα βιβλία στις καταπληκτικές μεταφράσεις των κλασικών συγγραφέων που διάβαζα όταν ήμουν παιδί. Η μετάφραση είναι μεγάλη ευθύνη που απαιτεί γνώσεις, ταυτόχρονα όμως είναι μια εγκεφαλική διονυσιακή ”γιορτή”. Όποιος δεν είναι έτοιμος να μοχθήσει και να γλεντήσει, καλύτερα να μην ασχοληθεί με τη μετάφραση.
Ποιο είναι το αγαπημένος σας είδος Λογοτεχνίας και ποιο τίτλο θα προτείνατε για ανάγνωση; Θεωρείτε ότι οι μεταφραστές οφείλουν να διαβάζουν αρκετά και κατ’ επέκταση να είναι και οι ίδιοι δημιουργικοί;
Λατρεύω τις περιπέτειες, τις δυστοπίες και τα φιλοσοφικά κείμενα που βέβαια δεν είναι μυθοπλαστικά. Ο Μύθος του Σισύφου του Αλμπέρ Καμύ και ο Μόμπι Ντικ του Χέρμαν Μέλβιλ είναι από τα αγαπημένα μου βιβλία. Νομίζω ότι όποιος μεταφράζει αγαπά το διάβασμα και ότι αργά ή γρήγορα θα αρχίσει επίσης να γράφει.
Σας ευχαριστώ θερμά κ. Αγγελική Νάτση για τη συζήτηση μας.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Η Αγγελική Νάτση ζει στη Στοκχόλμη και ασχολείται με τη λογοτεχνία, τα αρχαία ελληνικά και τη μετάφραση.
ΝΑΤΣΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ/ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
πηγή: οσδέλnet
Η εργασία του μεταφραστή είναι πάρα πολύ σημαντική για το άρτιο αποτέλεσμα του αντιτύπου που θα συναντηθεί με τον αναγνώστη, αλλά και η αξιοζήλευτη γέφυρα που δομείτε για να τον κατευθύνει σε άλλα έργα του. Η ανάγνωση της Εκδρομής (Ulf Kvensler) μου σύστησε το Γερμανικό Φθινόπωρο ( Stig Dagerman ),Το βιβλίο των χελιών: Ένας πατέρας, ένας γιος και το πιο αινιγματικό ψάρι του κόσμου( Patrik Svensson) καθώς και το Δόκτωρ Γκλας ( Hjalmar Söderberg ), μετάφραση της κ. Αγγελικής Νάτσης.
Βιβλίο: Η Εκδρομή www.psichogios.gr
Συγγραφέας : Ουλβ Κβένσλερ
Μετάφραση: Αγγελική Νάτση
Άποψη βιβλίου: Παρασκευή Παρίσση
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΟΥΗΔΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 2022
ΝΤΕΜΠΟΥΤΟ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ
Η Άννα και ο Χένρικ δεν μπορούν να πουν όχι στη Μιλένα όταν τους ζητά να φέρει μαζί στην ετήσια εκδρομή τους για πεζοπορία τον καινούργιο της φίλο. Μόνο που από τη στιγμή που τον γνωρίζουν η Άννα δεν μπορεί να βγάλει από το μυαλό της τη σκέψη ότι από κάπου ξέρει αυτόν τον άντρα...
Η άγρια ομορφιά του Εθνικού Πάρκου της Σουηδίας Σάρεκ όπου θα βρεθούν τα δύο ζευγάρια θα ξυπνήσει ένστικτα, κρυφά πάθη και βαθιά καταχωνιασμένα μυστικά.
Όταν οι άνθρωποι βρίσκονται στο έλεος της Φύσης, το μυαλό παίζει περίεργα παιχνίδια και οι μάσκες του πολιτισμού πέφτουν. Ο ανθρώπινος πόνος ξεχύνεται ασυγκράτητος και η επιστροφή στην πρωτόγονη μάχη της επιβίωσης είναι μονόδρομος.
Για το LoveBook Diary
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου