ΒΙΒΛΙΟ: MATRIX

 

Το βιβλίο «Matrix» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις το Σεπτέμβριο του 2024 δημιουργώντας σφοδρή αναγνωστική αίσθηση. Είναι από τα βιβλία που εντυπωσιάζουν ως προς τον τρόπο αφήγησης τους αλλά και ως προς το θέμα τους. Η  συγγραφέας είναι η ταλαντούχα Λώρεν Γκροφ. Το Matrix είναι ο επιτυχημένος τίτλος του βιβλίου που τον κατανοείς μόλις ολοκληρώσεις την ανάγνωση. Η κεντρική ηρωίδα του είναι φτιαγμένη με τέτοιο τρόπο από τον δημιουργό της που θα την θυμάσαι ακόμη και μετά από καιρό. Είναι η Μαρία, η μητέρα του βασιλικού Αβαείου.

Η Εξουσία, η Σεξουαλικότητα και το Όραμα είναι τα βασικά συστατικά του μείγματος. Αν το γευτείς θα τα νιώσεις στον ουρανίσκο σου.

Η έμπνευση της Λώρεν Γκροφ  για να δημιουργήσει το Matrix είναι η Μαρία της Γαλλίας, όπως έμεινε γνωστή στην ιστορία από ένα στοίχο ενός ποιήματός της. Ελάχιστα γνωρίζουμε για τη ζωή της γυναίκας αυτής καθώς ένα μυστήριο πέπλο σκεπάζει το βίο της. Ήταν μορφωμένη γυναίκα, ποιήτρια και γνώριζε λατινικά. Η Γκροφ παίρνει μια προσωπικότητα του 12 αιώνα και δημιουργεί τη μυθοπλασία της γύρω από το πρόσωπό της κεντρικής ηρωίδας μας φτιάχνοντας την αρχή του έργου της. Η Εξουσία, η Σεξουαλικότητα και το Όραμα είναι τα βασικά συστατικά του μείγματος. Αν το γευτείς θα τα νιώσεις στον ουρανίσκο σου.

        Η Λώρεν Γκροφ με περιγραφική, αισθητηριακή γλώσσα αλλά και με ρεαλιστικό ύφος δημιουργεί δυνατές εικόνες και ισχυρούς χαρακτήρες. Οι λέξεις της έχουν ρυθμό, λικνίζονται και πλεονάζουν σε σχέση με το νόημα τους. Ο αναγνώστης νιώθει το περιβάλλον που διαδραματίζεται η ιστορία μας, καθώς οι εσωτερικοί μονόλογοι που ευδοκιμούν τον βοηθούν να αποβιβαστεί στο ταξίδι δένοντας τον με ζώνη ασφαλείας. Η τριτοπρόσωπη αφήγηση σε εντυπωσιάζει, γιατί ο τρόπος που χρησιμοποιείται δεν εκτοπίζει τον αναγνώστη από την ιστορία, το οποίο είναι δύσκολο να επιτευχθεί αλλά όχι ακατόρθωτο! Και φυσικά υπάρχει ο λατρεμένος συνδυασμός της λυρικότητας, του αισθησιασμού στην γραφή της  με το αιχμηρό λεξιλόγιο όπου απαιτείται για να δοθεί η κατάλληλη αίσθηση και έμφαση στο έργο.

Η υπόθεση της ιστορίας μας ξεκινά με τον διωγμό της Μαρίας( νόθου μέλους του βασιλικού οίκου) από τη βασίλισσα Ελεονόρα της Ακουϊτανίας την άνοιξη του 1158. Η Μαρία τοποθετείται σε ηλικία δεκαεπτά ετών σ΄ ένα αγγλικό βασιλικό αβαείο με ελάχιστες καλόγριες, οι οποίες είναι εξαθλιωμένες, υποφέροντας από την πείνα και από τις αρρώστιες. Το αβαείο είναι πάμπτωχο παρόλη την περιουσία που διαθέτει και η μοναδική κίνηση που παρατηρείται είναι οι συνεχόμενες προσευχές μέσα στο εικοσιτετράωρο. Η είσοδος του αναγνώστη σε αυτήν την ιστορία είναι άκρως εντυπωσιακή λόγω του ότι η παρασέρνεται από ζωντανές, ρεαλιστικές εικόνες και περιγραφές! Η σκηνή που η Μαρία ιππεύει το άλογο για να φθάσει στο αβαείο είναι ο χυμός που περισσεύει από τη φλούδα της που πετιέται ...όπως κι αυτή…, επομένως ετοιμαστείτε να γευτείτε τη γλύκα της στην προκειμένη περίπτωση.

        Η Μαρία ουσιαστικά πετιέται σε αυτό το αβαείο, σε αυτό το νεκροταφείο ζωντανών ψυχών για να διαγραφεί από προσώπου γης, χωρίς τη θέληση της. Επιμένω ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΘΕΛΗΣΗ ΤΗΣ. Η Μαρία πικραίνεται, στεναχωριέται και με εφόδιο τον καημό της και τα αισθήματά της ως προς τη βασίλισσα ωθείται να προσπαθήσει με κάθε μέσο και σκοπό  να επιτύχει την επιστροφή της στο βασίλειο. Ο στόχος της είναι να κάνει το αβαείο τόσο πλούσιο, μα τόσο πλούσιο που όλοι να μιλούν γι αυτήν…. ώστε να την προσέξουν.. να την προσέξει η Ελεονόρα! Αυτό το θηλυκό με όλα τα χαρακτηριστικά που πλάθετε από τον δημιουργό της είναι ο σπόρος που πετάγεται στο χώμα από τη Γκροφ για να πατηθεί και να θεριστεί από τους αναγνώστες.   Με ένα πανέξυπνο τρόπο η συγγραφέας πλάθει σημειώνω έναν έντονο χαρακτήρα, μια προσωπικότητα, ένα θηλυκό που θα πάρει το σπόρο της Γκροφ και από το παρθενικό έδαφος του αβαείου θα βγάλει τις πρώτες κοτυληδόνες, θα ριζώσει και θα πετάξει τα βλαστάρια της  με αποφασιστικότητα ,με σκληρή εργασία, με υπομονή, με πονηριά, με καπατσοσύνη περιμένοντας  την συγκομιδή.

Η Μαρία είναι ψηλή σαν γίγαντας, έχει άχαρο καλούπι, στο πρόσωπο δεν έχει ίχνος ομορφιάς αλλά έχει οξυδέρκεια, έχει πάθος για επιτυχία και ταυτόχρονα  κρυφούς πόθους. Μπορεί το πρόσωπό της να παρομοιάζεται με το πρόσωπο αλόγου, αλλά η ψυχή της έχει αναμφίβολα τη δυναμική του. Η Μαρία έχει θυμό που σιγοκαίει στα σωθικά της, έχει απόγνωση και την κατάλληλη στιγμή,  την στιγμή που θα γίνει Ηγουμένη, η ΜΗΤΕΡΑ του αβαείου θα γεννήσει μέσα από τα οράματα της το πλέγμα, την τέλεια κατασκευή για να πλέξει τον ιστό της. Οι καλόγριες της την υπακούν όλες, ακόμη και αυτές που αντιστέκονται στις επιλογές της. Διοικεί άψογα το αβαείο και επιτυγχάνει το ακατόρθωτο, τον πλούτο, τη δόξα και την αφοσίωση. Το πιο δύσκολο κομμάτι σε μια επιχείρηση, είναι η διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού και η Μαρία όχι μόνο το κατορθώνει αυτό, αλλά δημιουργεί μια βάση που μπορεί πλέον να εργαστεί ο οποιοσδήποτε αρκεί να έχει τις ικανότητες.   

Στο χρονικό που η Μαρία διοικεί το αβαείο δημιουργείται φράγμα, ηγουμενείο,  σκριπτόριο. Οι δρόμοι φτιάχνονται, οι ξενώνες είναι πλέον φιλόξενοι αντικαθιστώντας τις άχρηστες αποθήκες, τα χωράφια καρποφορούν, τα ζωντανά πολλαπλασιάζονται και τέλος δημιουργείται ο λαβύρινθος! Λαβύρινθος σε αβαείο; Και όμως ο λαβύρινθος είναι από τις πιο εντυπωσιακές κατασκευές που μπορούσε να εμπνευστεί η συγγραφέας, γιατί εσωκλείει τις καλόγριες και τις προστατεύει από εξωτερικούς κινδύνους. Ο πνευματικός κόσμος του μοναστηριού πλέον προστατεύεται, είναι απόρθητος!

        Η Μαρία έγινε γνωστή, έγινε η τρανή μητέρα του αβαείου πετυχαίνοντας το στόχο της. Το μόνο όπλο της σε αυτό τον αγώνα ήταν η εξυπνάδα της, η φιλοδοξία της, η οποία  υπερτερούσε της ασχήμια της. Αν η Μαρία ήταν όμορφη, λογικά θα την είχαν παντρέψει για να την ξεφορτωθούν! Αντιθέτως η Μαρία έγινε αγαπητή, έγινε τρανή, έγινε μισητή, δημιουργώντας τη μήτρα του αβαείου, την σκοτεινή καρδιά που προστατεύει τις καλόγριες! Όλοι προσεύχονται για μια θέση στον παράδεισο, η Μαρία ΟΧΙ ! Η Μαρία πλάσθηκε με ανθρώπινα πάθη, με σαρκικούς πειρασμούς που τολμάει να τους γευτεί και να τους νιώσει. Τολμάει να γευτεί τους οργασμούς και τους χυμούς της φύσης της.  Όλα τα οράματα της, όλες τις επινοήσεις της τις καταγράφει για τον μοναδικό στόχο της που θα τη βοηθήσει να απεγκλωβιστεί από αυτό το μέρος. Θα γίνει ποτέ; Αυτό μόνο αν διαβάσεις το βιβλίο αναγνώστη θα απαντηθεί το ερώτημα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η γυναικεία συνεργασία και αλληλεγγύη μπορεί να επιφέρει θαυμαστά αποτελέσματα και αυτό πλέον είναι δεδομένο. Είναι δεδομένο!

ΒΙΒΛΙΟ: MATRIX

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΛΩΡΕΝΣ ΓΚΡΟΦ

ΜΕΤΑΦΑΣΗ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΠΟΛΙΣ

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΙΣΣΗ 

ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΔΕΡΦΕΣ ΜΟΥ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΝΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΥΤΟ Η ΓΚΡΟΦ

 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Η Λώρεν Γκροφ γεννήθηκε το 1978 στο Cooperstown της Νέας Υόρκης. Σπούδασε στο Amherst College και στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison.

Έχει εκδώσει πέντε μυθιστορήματα και δύο συλλογές διηγημάτων, που έχουν αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές.

Το 2017 το περιοδικό Granta τη συμπεριέλαβε στη λίστα με τους καλύτερους νέους Αμερικανούς συγγραφείς της γενιάς της. Η Γκροφ έχει τιμηθεί με τα βραβεία The Story Prize και Joyce Carol Oates Prize. Τρία από τα βιβλία της, συμπεριλαμβανομένου του Matrix, ήταν στην τελική λίστα υποψηφιοτήτων για το National Book Award, ενώ τα έργα της έχουν μεταφραστεί σε τριάντα έξι γλώσσες.

Είναι ιδιοκτήτρια ενός βιβλιοπωλείου στο Gainesville της Φλόριντα, του «The Lynx», το οποίο έχει ως αποστολή να υποστηρίζει και να προωθεί τα βιβλία που έχουν απαγορευτεί ή αμφισβητηθεί στην Πολιτεία της Φλόριντα.

    ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ:Ο Χρήστος Οικονόμου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970.  Στην πεζογραφία εμφανίστηκε το 2003 με τη συλλογή διηγημάτων Η γυναίκα στα κάγκελα (Ελληνικά Γράμματα).  Η δεύτερη συλλογή διηγημάτων του, Κάτι θα γίνει, θα δεις (Πόλις, 2010) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος και το Λογοτεχνικό Βραβείο Νέων Ευρωπαίων (Prix Littéraire des jeunes Européens), ενώ έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα δανέζικα, στα ισπανικά, στα ιταλικά και στα κροατικά.  Το 2014 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων του, Το Καλό θα ‘ρθει από τη θάλασσα (Πόλις), που μεταφράστηκε στα γαλλικά και στα ιταλικά, ενώ ετοιμάζεται η αγγλική μετάφραση.  Η γαλλική έκδοση τιμήθηκε με το βραβείο Coup de Coeur του περιοδικού Le Point.  Το 2017 εκδόθηκε η τέταρτη συλλογή διηγημάτων του με τίτλο Οι Κόρες του Ηφαιστείου (Πόλις), στο οποίο εξετάστηκαν και οι υποψήφιοι/υποψήφιες των Πανελληνίων 2023. Το βιβλίο Πες της  από τις Εκδόσεις Πόλις εκδόθηκε το 2023.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΞΩΦΥΛΛΟ: ΛΗΔΑ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ 

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) Αθήνας, με καθηγητή τον Γιάννη Ψυχοπαίδη (1995-2000), ενώ παράλληλα διδάχθηκε την τέχνη της αγιογραφίαςμε καθηγητή τον Σώζο Γιαννούδη. Έργα της ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές και η ίδια είναι είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (Ε.Ε.Τ.Ε.).

“Είναι απόλυτα θαυμαστός ο τρόπος με τον οποίο τα ερεθίσματα-εσωτερικά και εξωτερικά- μετατρέπονται σε έργο. Αισθάνομαι μία βαθιά νοσταλγία για το παρελθόν, αυτό που έζησα ως παιδί, αλλά και ακόμα πιο πριν. Πώς γίνεται αυτό; Δεν ξέρω. Πάντως οι παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες που έχουν κατακλύσει το εργαστήριό μου μού είναι οικείες. Σχεδόν γνώριμες. Η νοσταλγία αυτή μεταφέρεται στα έργα μου. Όχι εμφανώς, όμως οι πιο ευαίσθητοι δέκτες το αντιλαμβάνονται. Ίσως τα χρώματα, ίσως η επιλογή των αντικειμένων στις συνθέσεις. Υποσυνείδητα όλα επιλέγονται με σκοπό την προσπάθεια αναβίωσης του παρελθόντος, ή έστω μιας αίσθησης αυτού. Μερικές μέρες η ζωγραφική διαδικασία κυλά δύσκολα. Υπάρχουν, όμως, και μέρες που το πεντάωρο μοιάζει με τέταρτο της ώρας. Τότε αισθάνομαι λες και έχω διακτινιστεί κάπου όπου δεν υπάρχει ούτε χώρος ούτε χρόνος. Σε έναν τόπο απόλυτης ηρεμίας και ευδαιμονίας. Δύσκολο να γίνει αυτό κατανοητό σε κάποιον που δεν το έχει ζήσει. Παρέα μόνιμη τα τελευταία 5-6 χρόνια στο εργαστήριό μου η μουσική του Μπαχ. Μουσική καλοσύνης, κατανόησης και δέους. Όπως ο Θεός. Μουσική πυκνή, πλούσια αλλά και δομημένη. Ο ιδανικός σύντροφος για να μοιραστεί τις αγωνίες και τις χαρές της ζωγραφικής διαδικασίας.” Πηγή: https://tkplaceartgallery.gr/el/

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Διωγμένη από την αυλή της βασίλισσας Ελεονόρας της Ακουιτανίας, η νεαρή Μαρία, νόθο μέλος του βασιλικού οίκου, εξορίζεται από την πατρίδα της και φτάνει, την άνοιξη του 1158, σ’ ένα μικρό και άσημο αγγλικό αβαείο, όπου οι καλόγριες υποφέρουν από την ανέχεια, την πείνα και τις αρρώστιες.

 

        Αντιμέτωπη με τους περιορισμούς και τις στερήσεις της μοναστικής ζωής, η εξόριστη κοπέλα θα εκλεγεί ηγουμένη του αβαείου και θα αναλάβει να χαράξει μια καινούργια, τολμηρή πορεία για τις γυναίκες που βρίσκονται υπό την καθοδήγησή της. Αφοσιωμένη στα δικά της πιστεύω, αλλά και στην αγάπη για τα κείμενα και τις λέξεις, σ’ έναν κόσμο που κυριαρχείται από τη βία των ανδρών, τη διαφθορά και τις προκαταλήψεις, η Μαρία αντιστέκεται και γίνεται το σύμβολο της γυναικείας αλληλεγγύης και χειραφέτησης.

Η Μαρία της Γαλλίας, η ηρωίδα του Matrix, είναι η πρώτη γνωστή Γαλλίδα ποιήτρια. Δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα γι’ αυτήν, αν και έχουν διασωθεί αρκετά γραπτά της. Η Λώρεν Γκροφ ξεπερνά με αξιοθαύμαστα ευφάνταστο και πειστικό τρόπο το κενό που δημιουργεί η σχεδόν παντελής έλλειψη βιογραφικών πληροφοριών για την πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματός της, και πετυχαίνει να δημιουργήσει το ολοζώντανο και συναρπαστικό πορτρέτο μιας γυναίκας που πασχίζει να ισορροπήσει ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό, το γήινο και το υπερκόσμιο, την ιστορία και την ουτοπία, αναδεικνύοντας τη δύναμη της γυναικείας δημιουργικότητας και φιλοδοξίας μέσα από μια σαγηνευτική αφήγηση που, παρότι εκτυλίσσεται αιώνες πριν, είναι επίκαιρη όσο ποτέ.

Ένα σύγχρονο, ξεχωριστό μυθιστόρημα, γραμμένο με σφριγηλότητα και τόλμη.

The Guardian

Μια πανέξυπνη ιστορία… Η γραφή της Γκροφ είναι υπέροχα διαυγής, καλοζυγισμένη, χωρίς την παραμικρή υπερβολή.

The Times

Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα.

Financial Times

Ένα εντυπωσιακό κείμενο, χάρη στη δύναμη με την οποία ενσαρκώνεται η ηρωίδα του.

Εκπληκτικό, σαγηνευτικό μυθιστόρημα. Με ακρίβεια και αισθαντικότητα προσεγγίζεται ο κόσμος εντός του οποίου ζει η Μαρία – οι μυρωδιές, η οδύνη, η πείνα, η ηδονή.

Le Monde

Ίσως η μεγαλύτερη απόλαυση που αντλούμε από το βιβλίο είναι η επίδειξη της δεξιοτεχνίας της συγγραφέως, ικανής για εντυπωσιακά επιτεύγματα.

Τhe New York Times

Η Groff εμπνέεται από τους θρύλους του Μεσαίωνα, αλλά τα βασικά της θέματα αντανακλούν τη φλέγουσα επικαιρότητα. Μια φιλόδοξη και μαχητική αδελφότητα γυναικών αγωνίζεται για τη γυναικεία χειραφέτηση και αλληλεγγύη.

Lire Magazine Littéraire

Πληροφορίες για τη Μαρία της Γαλλίας μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ

 Το βιβλίο MATRIX έχει επιλεχθεί για τη Λέσχη Ανάγνωσης η Βιβλιοπαρέα για το μήνα Νοέμβριο.