ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΙΣΣΗ
Έχω την χαρά να φιλοξενώ στο Love Book Diary τον συγγραφέα Γιώργο Πολίτη με αφορμή το βιβλίο του Το προξενιό της Ιουλίας , που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Καλώς ήρθατε στο Love Book Diary κύριε Γιώργο Πολίτη.
Το
προξενιό της Ιουλίας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός και σας εύχομαι να
είναι καλοτάξιδο. Θα ήθελα να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας πως ήταν αυτό
το ταξίδι, από την σύλληψη της ιδέας μέχρι την στιγμή που πιάσατε το αντίτυπο
στα χέρια σας;
Πρώτα
απ’ όλα θέλω να ευχαριστήσω τις εκδόσεις Ψυχογιός για την αγάπη με την οποία
περιέβαλαν το «Προξενιό της Ιουλίας» ως έργο κι εμένα ως συγγραφέα. Χωρίς τη
στήριξη όλης της ομάδας των συνεργατών του εκδοτικού, το έργο δεν θα είχε γίνει
τόσο γνωστό.
Ας
έρθουμε τώρα στο βιβλίο. Ξεκίνησα να το γράφω χωρίς να έχω (κατά την πάγια
τακτική μου) ολοκληρωμένη την εικόνα της υπόθεσης στον νου μου. Ήθελα κυρίως να
μιλήσω για έννοιες καθημερινές που όμως οι περισσότεροι αγνοούν την βαθύτερη
σημασία τους. Οφείλω να ομολογήσω, πως στην πορεία της εξέλιξής, γράφοντας, με
παρέσυρε το ρεύμα του. Ταυτίστηκα πολλές φορές με εκ διαμέτρου αντίθετους
χαρακτήρες.Βρέθηκα χωρίς να το καταλάβω, αγκαλιασμένος σφιχτά με όλα τα
πρόσωπα, αφού όλα ήταν πολύτιμα με τον δικό τους διακριτό τρόπο. Κατάφερα να
γίνω ο καθένας από αυτούς και στο τέλος αγάπησα την Ιουλίτσα (πάντα έτσι
αναφέρομαι σε αυτή) σαν να ήταν ένας δικός μου άνθρωπος. Συγκινήθηκα πολλές
φορές σε συγκεκριμένα σημεία των εξομολογήσεών της. Αγάπησα τον Σωτηράκη,
γέλασα μαζί του. Ένοιωσα τον Γιωργίκη…. και του αφιέρωσα ένα δικό του τρόπο
γραφής. Θαύμασα τους Βαλντάδες, το σθένος των πολιτικών κρατούμενων… Στο τέλος
όταν κράτησα το βιβλίο στα χέρια μου και το διάβασα για ακόμα μία φορά θεώρησα
πως πλέον είχα φτάσει στον προορισμό μου κι έπαψα να σκέφτομαι διορθώσεις…
Τι είναι η συγγραφή και η ανάγνωση για εσάς;
Συγγράφοντας
μυθιστορηματικά ή θεατρικά έργα δεν θα πω ότι μεταφέρομαι σε κόσμους
φανταστικούς. Όχι. Θα πω ότι περνάω στις πραγματικότητες των ηρώων που επιλέγω,
κανονίζω (όπως κι ο κάθε συγγραφέας) τις ζωές τους μέσα από τη δική μου οπτική
που καταλήγει να γίνεται δική τους αφού πλέον τα λόγια τους παύουν να είναι
δικαίωμα δικό μου.
Δεν
μπορεί κάποιος χωρίς να διαβάζει να θέλει να γράφει. Οι συγγραφείς όπως κι οι
αναγνώστες εκπαιδευόμαστε. Μέρα τη μέρα γινόμαστε καλύτεροι. Κανείς δεν είναι
όμοιος με χθες. Η ανάγνωση είναι ένα φως που φωτίζει τις σκιές, που αφήνει το μέρος της γνώσης που μας ανήκει. Ο τόπος
που καλούμεθα να ερμηνεύσουμε είναι μεγάλος και άγνωστος. Το αντιλαμβάνεται
όποιος αρχίσει να βλέπει (να μαθαίνει), όποιος
αρχίσει να προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του.
Στο
βιβλίο σας γράφετε πολύ έντονα για τις ανθρώπινες σχέσεις, θεωρείτε ότι κάποιες
σχέσεις είναι μαθήματα ζωής και πολύτιμες εμπειρίες που σε ωριμάζουν, ενώ κάποιες άλλες είναι ευλογία;
Αν εννοείτε πως κάποιες
σχέσεις μας διδάσκουν, είναι προφανές πως ναι. Μετά από κάθε σχέση έχουμε πάρει
θέλοντας και μη, μέρος του χρώματος του συντρόφου, έχουμε κρατήσει στο πίσω
μέρος του μυαλού μας κάποια χούγια του, τα οποία συγκρίνουμε θέλοντας και μη,
με του επόμενου. Μέσα από τις εμπειρίες μας πλουτίζουμε τις γνώσεις μας. Αν βρισκόμαστε με το αντίθετο του χαρακτήρα μας,
είναι καιρός να αναρωτηθούμε τον λόγο που τον επιλέξαμε… Αν βρισκόμαστε με τον
άνθρωπο που μας ολοκληρώνει, σημαίνει πως και εμείς κάτι αξίζουμε, αφού στη
σχέση ποτέ δεν περνάει ο ένας μόνο καλά. Και οι δύο δίνουν· και παίρνουν την
αντιστοιχία της ποιότητας τής προσφοράς τους.
Το πιο
σημαντικό στο βιβλίο για εμένα είναι το πώς αποδεχόμαστε, αντιλαμβανόμαστε μία
κατάσταση. Αν σε αυτή την κατάσταση συμφωνούν και άλλοι τότε είναι μία
πραγματικότητα αδιαμφισβήτητη, μία αλήθεια, είναι όμως έτσι πάντα τα πράγματα ή
όλα εξαρτώνται από την ικανότητα μας να αντιμετωπίζουμε όμοια κάποιες
καταστάσεις;
Η
ταυτότητα άποψης σε μία κατάσταση μπορεί να συμβεί μόνο επιδερμικά. Είμαστε
παντελώς ανίκανοι να ερμηνεύσουμε το ίδιο γεγονός σε βάθος, με όμοιο τρόπο. Όσο
κι αν αυτό μοιάζει κάπως περίεργο, δεν είναι καθόλου, αφού η ερμηνεία ενός
γεγονότος εξαρτάται από μία σειρά προσωπικών ζητημάτων με πρώτο και καλύτερο
τις αξίες που υπηρετεί ο καθένας από εμάς, με δεύτερο τις εμπειρίες του κι αν
θέλουμε κι ένα τρίτο στα χίλια άλλα, ας πούμε τις προσδοκίες του. Πώς μπορεί να
συμφωνήσει κρίνοντας όμοια μια πρακτική, αυτός που υπηρετεί π.χ. τη δικαιοσύνη,
με εκείνον που ασπάζεται κι έχει ως σκοπό στη ζωή του το κέρδος; Κάποιος
απατημένος πώς μπορεί να είναι αμερόληπτος κρίνοντας μια ανάλογη συζυγική
διαμάχη; Κάποιος τρίτος που έχει σκοπό με κάθε τρόπο να γίνει διάσημος πώς
μπορεί να κρίνει όμοια το ίδιο συμβαίνον σχετικό γεγονός, εκείνον που έχει
αντιληφθεί τη ματαιότητα της ιδέας;
Είναι
προφανές πως είναι τόσο πολλοί οι παράγοντες που παίζουν ρόλο στην κρίση μας,
που η οποιαδήποτε συμφωνία σε βάθος (ιδίως για κάποιο περίπλοκο ζήτημα)
κρίνεται ουτοπική. Στην επιφάνεια, ίσως να τα βρούμε ευκολότερα.
Μπορούμε
λοιπόν να μιλάμε για μία χονδροειδή προσέγγιση/συμφωνία, στο βάθος των προβλημάτων
της καθημερινότητάς μας. (Συμφωνία σημαίνει, ότι συμμεριζόμαστε την αλήθεια του
άλλου). Στα βιβλία, επειδή είναι κάπως πιο συγκεκριμένα τα ζητήματα και οι
χαρακτήρες εκ των πραγμάτων, λιγότερο περίπλοκοι, τα πράγματα είναι κάπως
ευκολότερα. Πάντως κι εκεί οι ερμηνείες που επιδέχεται ο κάθε χαρακτήρας, η
κάθε πράξη του, είναι πολλές. Θα έλεγα χαριτολογώντας, τόσες όσοι κι οι
αναγνώστες.
Πώς θα περιγράφατε την Ιουλίτσα; Πιστεύετε ότι είναι θύμα κακών
συγκυριών, ένας αδύναμος χαρακτήρας;
Η
Ιουλίτσα αποδείχτηκε ένας ισχυρότατος χαρακτήρας. Αδικημένος σίγουρα, αλλά πολύ
ισχυρός. Κατάφερε και στάθηκε απέναντι σε μια ολόκληρη κοινωνία. Σε μια
κοινωνία με ισχυρές πεποιθήσεις, με αδιαπραγμάτευτες πίστεις, με βαριές νοητικές
προσκολλήσεις. Στάθηκε απέναντι στα ισχυρά δεδομένα της εποχής. Βρήκε το θάρρος
και συγχώρεσε. «Άξιος είναι εκείνος που βλέπει τις αλήθειες των άλλων» είπε.
Όλο αυτό δεν είναι λίγο.
Η
Ιουλίτσα αποδείχτηκε πολύ αξιότερη πολλών σημερινών ανθρώπων. Βέβαια είναι
πρόσωπο φανταστικό, έζησε όμως σε μια πραγματική εποχή και θα δείτε διαβάζοντας
πως δεν υπήρξε καμία απολύτως μυθιστορηματική υπέρβαση.
Η Πίστη διαφέρει από την γνώση πιστεύετε;
Είναι
ένα κρίσιμο ερώτημα του οποίου ο πολύς κόσμος αγνοεί την απάντησή.
Ας
δώσουμε αρχικά τον ορισμό της έννοιας ΠΙΣΤΗ: Πίστη
λοιπόν, είναι η βεβαιότητα ενός ανθρώπου, για την αλήθεια ενός ισχυρισμού,
ανεξάρτητα από το εάν αυτός μπορεί να αποδειχθεί!
Ας
αναφέρουμε ένα απλοϊκό παράδειγμα: ΓΝΩΡΙΖΩ
ότι αυτή τη στιγμή κάθομαι σε μία θέση στο λεωφορείο. Αύριο ΠΙΣΤΕΥΩ ότι αν πάρω την ίδια ώρα το
λεωφορείο θα βρω μια θέση να κάτσω. Δεν το γνωρίζω! Μπορεί να βρω θέση μπορεί
όμως και να μη βρω.
Η
γνώση λοιπόν έχει άμεση σχέση μεταξύ του υποκειμένου (δηλαδή του ατόμου) και
ενός ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ και όχι μεταξύ του
ατόμου και ενός νοήματος ή εννοίας, μιας θέλησης ή μιας ερμηνείας.
Πλέον
αυτών, προεκτείνοντας αντιλαμβανόμαστε πως η γνώση είναι ανάλογη και επόμενη
της επιστημονικής απόδειξης. Είναι εύκολο πλέον να πούμε πως οποιαδήποτε πίστη,
εξ’ ορισμού είναι αδύνατον να έχει την ελάχιστη γνώση. Αν την είχε, δεν θα ήταν
πίστη, θα ήταν γνώση. Η πίστη έχει θέληση, ίσως κι ελπίδα, όχι όμως γνώση.
Αναφερόμενοι σε ΠΙΣΤΗ δεν εννοούμε απαραίτητα τη θρησκευτική αλλά και κάθε άλλη
πεποίθηση (πεποίθηση= η βεβαιότητα ότι αυτό που θεωρώ ορθό ότι ισχύει) σχετική
με οποιαδήποτε θεωρία. Π.χ. Πιστεύω ότι το τάδε πολιτικό σύστημα είναι το
καλύτερο. Πιστεύω ότι οι δουλειές μου θα πάνε καλά, κ.ά.
Στο βιβλίο σας οι χαρακτήρες των ηρώων σας αποτυπώνονται πολύ
έντονα, οι αναγνώστες θα νιώσουν τους παλμούς τους αλλά οι περισσότεροι δεν γίνονται
ιδιαίτερα συμπαθείς, πού νομίζεται οφείλετε αυτό ;
Τα
μυθιστορήματα οφείλουν να είναι η αποτύπωση της ζωής. Αν σήμερα οι περισσότεροι
από εμάς συναντούμε ίσως λιγότερους ανθρώπους που δεν μας είναι συμπαθείς, αυτό
έγκειται σε τρία πράγματα: Πρώτα ότι
ίσως έχουμε ανέβει ένα επίπεδο και μπορούμε να βλέπουμε με επιείκεια, να δικαιολογούμε
έστω και υπό όρους τον καθένα (πράγμα που κατά τη γνώμη μου είναι και το σωστό
ή ότι είμαστε τυχεροί και περιστοιχιζόμαστε από άξιους ή ότι κάποιοι απ’ όλους
έχουν καλές υποκριτικές δυνατότητες…
Στα
μυθιστορήματα ο συγγραφέας φανερώνει τις μύχιες σκέψεις κάθε προσώπου στον
αναγνώστη (μια πρακτική που προσωπικά θεωρώ ορθή και εφαρμόζω) ώστε να περάσει
(ο αναγνώστης) ελεύθερα στον πυρήνα της σκέψης και άρα στον ψυχισμό του
λεγόμενου «κακού» ή «καλού» ήρωα. Να καταφέρει με ευκολία να δει τους
υφέρποντες λόγους, τα κρυφά αίτια που ωθούν το δράστη να δράσει κάτι που είναι
και το μεγάλο ζητούμενο για την αποκάλυψη ενός εκάστου χαρακτήρα.
Δηλαδή,
με απλά λόγια, να καταστεί άμεσα και με σαφήνεια απόλυτη αντιληπτό, ποιος είναι
αυτός ο λόγος που μας κάνει να συμπεριφερόμαστε, όπως συμπεριφερόμαστε Αυτό
είναι ένα σπουδαίο ερώτημα και χρειάζεται μια επίσης σπουδαία απάντηση. Είναι
επόμενο λοιπόν, πίσω από την αποκάλυψη κάποιοι να γίνονται αντιπαθείς.
Βρισκόμαστε στην δεκαετία του 50 , η Ελλάδα είναι μία
ανδροκρατούμενη κοινωνία και γυναίκες σαν την Ιουλία πολλές. Πιστεύετε ότι
σήμερα θα μπορούσαμε να συναντήσουμε τέτοιες γυναίκες ή οι γυναίκες έχουν
εξελιχθεί;
Πάντοτε
θα υπάρχουν άνθρωποι που αδικούνται. Η αδικία δεν έχει φύλο ή εποχή, έχει
μονάχα επίπεδα, διαβαθμίσεις, κεφάλαια. Έξω από τα αστικά κέντρα, σε κάποια
χωριά σίγουρα θα υπάρχουν γονείς με μυαλά περασμένων εποχών. Στα αστικά κέντρα
θεωρώ πως πλέον θα είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις, πλην εκείνων των οποίων
συγκεκριμένες δογματικές θρησκευτικές, κυρίως, αντιλήψεις, καθορίζουν στις
οικογένειες ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής… Εκεί ναι, σίγουρα θα υπάρχει πίεση,
καταδυνάστευση, στο όνομα της αγάπης. Της ορθής, με την έννοια, της πρέπουσας,
συμπεριφοράς.
Ποια είναι η άποψη σας για τα Προξενιά; Υπάρχουν και σήμερα με
άλλη μορφή;
Προξενιά
με τον τρόπο εκείνο τον παλιό όπου έκαναν συμβόλαια τις παροχές της νύφης
ασφαλώς και όχι. Προξενιά χωρίς τα παλαιά πρωτόκολλα ασφαλώς και εξακολουθούν.
Ο
χρόνος έχει μνήμη, δεν ξεχνά και κάποια στιγμή σε προλαβαίνει. Πόσο ισχύει για
τους ήρωες σας αυτό;
Δεν
ισχύει μόνο για τους ήρωες ισχύει και για εμάς τους ίδιους που αδυνατούμε
πολλές φορές να ξεφύγουμε από το παρελθόν μας. Το παρελθόν πράγματι μας την
έχει στημένη και καραδοκεί.
Ζούμε
το κάθε στενάχωρο λεπτό πολλές φορές στη ζωή μας, περισσότερο από κάθε
χαρούμενο. Δυστυχώς. Μοιάζει να μας έλκει η δυσχερής κατάσταση. Όπως είπαμε και
παραπάνω οι ήρωές μας οφείλουν να είναι ανθρώπινοι ώστε να καταφέρνουμε να
βρούμε μέσα τους στοιχεία του εαυτού μας, στοιχεία που ίσως δεν θα φανερώναμε
ποτέ. Οφείλουν λοιπόν να ταλανίζονται από τα δικά μας ευχάριστα ή δυσάρεστα
συναισθήματα, μήπως και με καθρέφτη αυτά καταφέρουμε να αντικρύσουμε την
αλήθεια του δικού μας εαυτού και ξεφύγουμε από την ατέρμονη περιστροφή μας σε
εκείνα (συναισθήματα) που κάποτε μας πρόσφεραν θλίψη.
Οι
ιδεασμένοι, εκείνοι που έχουν αντιληφθεί ότι δεν υπάρχουν διαχρονικές ηθικές
σταθερές, ζουν για τον εαυτό τους. Κάνουν εκείνο που τους ευχαριστεί, οι
υπόλοιποι υποφέρουν προσαρμόζοντας σε κανόνες τη ζωή τους. Σε κανόνες που
σήμερα ισχύουν κι αύριο πετιούνται.
Είναι
πράγματι λυπηρό, κάποιος σύγχρονος άνθρωπος να πιστεύει και να υπηρετεί αξίες
που εξυπηρετούν σκοπούς. Είναι τεράστιο το θέμα αυτό, ίσως κάποτε μας δοθεί η
ευκαιρία να το συζητήσουμε.
Χρησιμοποιείτε
στο βιβλίο σας τοπικούς ιδιωματισμούς, οι οποίοι διαφέρουν από τόπο σε τόπο και
πλέον δεν τους γνωρίζουμε. Ποια είναι η άποψη σας για την Ελληνική γλώσσα μας;
Έχουμε μια από τις
ωραιότερες γλώσσες του κόσμου. Ο καθένας από εμάς μπορεί να πει εκείνο που
θέλει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και να είναι το ίδιο ακριβής. Ένας συγγραφέας
δεν μπορεί να ζητήσει τίποτα περισσότερο. Οι ιδιωματισμοί χρησιμοποιήθηκαν στο
έργο σε μια προσπάθεια να γίνουν όσο πιο ρεαλιστικοί είναι δυνατόν οι ήρωες.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας και ποιο το αγαπημένο
σας βιβλίο και γιατί;
Θα έλεγα χωρίς
δισταγμό ο Καμύ και ο Προυστ.
Το «Αναζητώντας τον χαμένο
χρόνο» του δεύτερου. Είναι ένα επτάτομο έργο το οποίο βρίσκεται στην κορυφή της
προτίμησης μου και ασχολούμαι με αυτό τα τελευταία τρία χρόνια.
Συγγραφέας
 |
| ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ |
Το προξενιό της Ιουλίας Βένιου με τον μεγαλοκτηματία Γιωργίκη Προβιό έμελλε να γίνει το σπουδαίο νέο ολάκερου του κάμπου της Λάρισας. Έπειτα από μερικά χρόνια, ο επίλογος του γάμου της σφραγίζεται με τη δολοφονία του συζύγου και της τρίχρονης κόρης της. Η ίδια, έχοντας καταδικαστεί σε θάνατο, παραμένει αμίλητη, αποδεχόμενη τη μοίρα και, συνεκδοχικά, την ενοχή της.
Έξι ημέρες πριν από την εκτέλεσή της, η νεαρή δημοσιογράφος Αλεξάνδρα Γκίκα προσπαθεί να της πάρει μια συνέντευξη μέσα στις Φυλακές Αβέρωφ, όπου και κρατείται· στο πλευρό της ο δικηγόρος Δημητρός Ατζαλίνας.
Οι αχνές μνήμες της καταδικασμένης, που δείχνει να ξυπνάει από τον λήθαργο, θα τους γυρίσουν πέντε χρόνια πίσω, στη μετεμφυλιακή εποχή τον Δεκέμβριο του 1949. Η αφήγησή της γεννά και στους δύο ζωηρές υποψίες πως υπάρχει μια «πλάγια ιστορία», μια δεύτερη εξήγηση των γεγονότων που η αποδοχή και απόδειξή της μπορεί να την αθωώσει. Αλλά ο χρόνος που τους απομένει είναι λιγοστός.
Υποθέσεις, συνδέσεις γεγονότων, συνειρμοί, αποφάσεις κι ένας αγώνας δρόμου για να αποδείξουν την αθωότητά της, ενώ οι δείκτες του ρολογιού έχουν ξεκινήσει ήδη να μετρούν αντίστροφα. Τα γεγονότα δικαιολογούν κάθε ψήγμα αισιοδοξίας.
Η αλήθεια, όμως, δεν έχει φανερώσει την τελική της όψη...
Ημ/νία έκδοσης19 Μαρ 2020
Θεματική ΚατηγορίαΚοινωνικό
ΣειράΕλληνική λογοτεχνία
Ηλικία18+
Σελίδες416
ISBN978-618-01-3421-6
Κωδικός24017
Σχήμα (πλάτος x ύψος)14 x 21 cm
Παρασκευή Παρίσση.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου